نقش اکوتوریسم در توسعۀ پایدارشهری و روستایی

انجام فعالیت‌های گردشگری که مشاغل گوناگونی راهم به‌دنبال دارد در هر کشوری به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های اقتصادی، در کنار بخش‌های صنعت وکشاورزی موجب رونق و پیشرفت اجتماعی- اقتصادی آن کشور می‌گردد. اکوتوریسم وسیله‌ای برای تحقق اهداف پایداری توسعه می‌باشد، زیرا راهکارهای مشابهی را برای رفع مشکلات فعلی ارائه می‌دهد. ایران یکی از پرجاذبه‌ترین کشورهای جهان است که از لحاظ تنوع اقلیمی و آثار باستانی و تمدنی در ردۀ کشورهای برتر جهان است، اما متأسفانه از لحاظ جذب اکوتوریسم و درامد حاصل از آن دارای جایگاه شایسته‌ای نیست. با برنامه‌ریزی منسجم و سیستمی می‌توان کشور را از رکود اقتصادی و وابستگی به نفت نجات داد و زمینه را برای اشتغال بیشتر و حفظ ذخایر و منابع ملی آماده نمود، این در حالی است که اکوتوریسم بالاترین کارایی و اثر بخشی در استفاده از توانایی‌های طبیعی و فرهنگی را دارد که در عین استفاده کارامد و ایجاد زمینه برای اشتغال و درامد زایی کم‌ترین تأثیر منفی را بر محیط زیست وارد می‌کند و ابزاری مناسب برای توسعه متوازن به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه می‌باشد. گرایش و حمایت ساکنان یکی از مؤلفه‌های کلیدی در رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری محسوب می‌شود. ورود گردشگران به هر منطقه منجر به ایجاد اشتغال در سطح کلان شده که زمینه را برای توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مهیا می‌نماید. در این مقاله سعی شده به توسعۀ جزیره قشم(روستاها وشهرهای جزیرۀ قشم) که از جنبۀ اکوتوریسمی از حساسیت خاصی در همۀ ابعاد اکولوژیک، اقتصادی و سیاسی برخوردار است، پرداخته ‌شود. این جزیره بزرگ‌ترین جزیرۀ ایرانی خلیج فارس است که نزدیک‌ترین آنان به ساحل نیز می‌باشد. توسعۀ پایدار جزیره با توجه به ماهیت جزیره‌ای بودن آن از نظر اکولوژیکی و حضور اکوسیستم‌های خاصی چون جزایر مرجانی، جنگل‌های حرا و اراضی خاص و وسیع داخلی آن در کنار روند نابسامان توسعه گذشته، مستلزم دقت خاصی است که باید حتماً بر شناخت دقیق وضعیت موجود از همه نظر، برنامه‌ریزی و مدیریتی مستمر از نظر محیط زیست مبتنی باشد.